Olga Tokarczuk

Pisarka, eseistka, poetka, scenarzystka. Urodziła się 29 stycznia 1962 roku w Sulechowie jako jedna z dwóch córek małżeństwa nauczycieli – Wandy i Józefa Tokarczuków. Wychowywała się w Klenicy (wieś w powiecie zielonogórskim) oraz w Kietrzu (miasto w województwie opolskim), dokąd przenieśli się jej rodzice. Ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Kietrzu, a następnie studiowała na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów podjęła pracę jako psychoterapeutka w Wałbrzychu. Ma syna – Zbigniewa. Noblistka obecnie mieszka we Wrocławiu. Posiada również dom w Krajanowie (wieś w powiecie kłodzkim). Jest wegetarianką. Aktywnie działa na rzecz ochrony środowiska, praw zwierząt, równouprawnienia i społeczeństwa obywatelskiego.

Zadebiutowała opowiadaniami (jako siedemnastolatka, pod pseudonimem Natasza Borodin) w czasopiśmie „Na przełaj”. Jej pierwsza powieść – „Podróż ludzi księgi” ukazała się w 1993 roku. Otrzymała za nią nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Noblistka pisze również eseje. Współpracowała z czasopismami „Mandragora” i „Charaktery”.

 Olga Tokarczuk autorką zbiorów opowiadań: „Szafa”, „Opowieści wigilijne”, „Gra na wielu bębenkach”, „Ostatnie historie”, „Opowiadania bizarne” oraz powieści: „E.E.”, „Prawiek i inne czasy”, „Dom dzienny, dom nocny”, „Anna In w grobowcach świata”, „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, „Bieguni”, „Księgi Jakubowe”, „Zagubiona dusza”. Książki pisarki przetłumaczono na 37 języków. Powstało również kilka adaptacji filmowych jej utworów m. in. „Żurek” (na podstawie opowiadania z tomu „Gra na wielu bębenkach”) czy „Pokot” (w oparciu o powieść „Prowadź swój pług przez kości umarłych”).

Olga Tokarczuk jest laureatką wielu nagród. Otrzymała m. in. Paszport „Polityki”, Nagrodę Literacką „Nike” za „Prawiek i inne czasy” oraz „Bieguni”,  The Man Booker International Prize za powieść „Bieguni”. Przyznano jej tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. Została odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Odznaką Honorową Złotą „Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego”, Odznaką Honorową Powiatu Kłodzkiego, Medalem Senatu RP.

Literacka Nagroda Nobla

W 2019 roku Akademia Szwedzka ogłosiła, że Literacką Nagrodę Nobla za rok 2018 przyznano Oldze Tokarczuk. W uzasadnieniu podano, iż pisarka otrzymała tę nagrodę za: „wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia”. Przewodniczący Komitetu Noblowskiego Anders Olsson po ogłoszeniu werdyktu powiedział: „Wielkim tematem Olgi Tokarczuk jest różnorodność kulturowa”.

Olga Tokarczuk jest piętnastą kobietą w historii wyróżnioną tą prestiżową nagrodą.