Lech Wałęsa

Działacz związkowy, polityk, prezydent Polski. Urodził się 29 września 1943 roku w Popowie (powiat Lipno, woj. kujawsko-pomorskie). Syn Bolesława i Feliksy z domu Kamieńskiej. Pochodzi z rodziny wielodzietnej. Szybko stracił ojca (1945), po którego śmierci matka ponownie wyszła za mąż za młodszego brata męża – Stanisława. W 1961 roku ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową w Lipnie, zdobywając zawód elektryka.

W latach 1961 – 1967 (z przerwą na odbycie zasadniczej służby wojskowej) pracował w Państwowych Ośrodkach Maszynowych w Łochocinie i Leniach.

2 czerwca 1967 roku rozpoczął pracę jako elektryk w Stoczni Gdańskiej im. W. I. Lenina. Jednocześnie zajmował się działalnością związkową. Podczas wydarzeń w grudniu 1970 roku był członkiem stoczniowego Komitetu Strajkowego, a później działaczem oficjalnej Komisji Robotniczej. Został zwolniony z pracy w roku 1976 za krytykę działalności związków zawodowych. W tym samym roku zatrudnił się jako elektromechanik w Zakładzie Remontowo-Budowlanym „Zremb”, a następnie (w latach 1979–80) pracował w Elektromontażu Gdańsk. Był współzałożycielem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża (1978). Jako opozycjonistę politycznego poddawano go inwigilacji i wielokrotnie zatrzymywano w areszcie.

Lech Wałęsa był współzałożycielem ruchu związkowego „Solidarność” (1980) i jego przywódcą do końca lat osiemdziesiątych. Po wprowadzeniu stanu wojennego (13 XII 1981 r.) został internowany. Odrzucił oferty władz dotyczące współpracy w tworzeniu nowej Solidarności, kontrolowanej przez rząd PRL. Po uwolnieniu – w listopadzie 1982 roku – powrócił do pracy w Stoczni Gdańskiej i konspiracyjnej działalności związkowej.  W 1988 inspirował strajki robotnicze w Stoczni Gdańskiej, które zakończyły się ugodą z rządem (1989) i rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu. Te z kolei doprowadziły do zmiany Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989.

W grudniu 1990 roku Lech Wałęsa został wybrany w wyborach powszechnych na urząd Prezydenta RP, który sprawował do 22 grudnia 1995 roku.  Jako działacz związkowy, a potem prezydent w znaczący sposób przyczynił się do zasadniczej przebudowy ustroju politycznego i gospodarki Polski, która stała się państwem niepodległym i demokratycznym z gospodarką rynkową.

Pokojowa Nagroda Nobla

5 października 1983 Norweski Komitet Noblowski ogłosił decyzję o przyznaniu Lechowi Wałęsie  Pokojowej Nagrody Nobla. W uzasadnieniu wskazano m. in.:

„Działania Lecha Wałęsy charakteryzowały się determinacją w dążeniu do rozwiązania problemów jego kraju poprzez negocjacje i współpracę, bez uciekania się do przemocy. Lech Wałęsa próbował zapoczątkować dialog między organizacją, którą reprezentuje – „Solidarnością” – a władzami. Komitet uznaje Wałęsę za wyraziciela tęsknoty za wolnością i pokojem, która – mimo nierównych warunków – istnieje niepokonana we wszystkich narodach świata. W czasach, w których odprężenie i pokojowe rozwiązywanie konfliktów są bardziej potrzebne niż kiedykolwiek wcześniej, wysiłek Wałęsy jest zarówno natchnieniem, jak i przykładem”.

Noblista nie mógł osobiście odebrać nagrody, ponieważ władze odmówiły mu wydania paszportu. W jego imieniu do Oslo pojechała żona – Danuta, a przemówienie podczas gali wygłosił Bohdan Cywiński.

Lech Wałęsa posiada liczne odznaczenia oraz ordery, m. in. Order Orła Białego, doktoraty honoris causa, m. in. Uniwersytetu Harvarda oraz honorowe obywatelstwa wielu polskich miast.

Jest autorem książek: „Droga nadziei”, „Moja III RP. Straciłem cierpliwość”, „Wałęsa. Droga do prawdy. Autobiografia”.